فریبکار The Imposter – مستندی حیرت‌برانگیز و نفس‌گیر
مستند «فریبکار» The Imposter که حتی از یک داستان غیر واقعی هم عجیب‌تر است، فیلمی بسیار عجیب است. هرچقدر هم که خودتان را آماده کرده باشید، این فیلم شما را شوکه خواهد کرد.
«فریبکار» که توسط مستندساز بریتانیایی بارت لیتون ساخته شده است، داستان یک مرد فرانسوی الجزایری با پوستی تیره را دنبال می‌کند. این مرد که در حقیقت یک کلاهبردار حرفه‌ای است، موفق می‌شود یک خانواده‌ی تگزاسی را گول زده و خودش را به جای پسر نوجوان بلوند و چشم آبی آن‌ها که مدت‌هاست گم شده است، جا بزند.
همچنین بخوانید:
مستند در جستجوی فریده ؛ از غربت‌ها
چیزی که «فریبکار» را ترسناک و ناخوشایند می‌کند این است که نشان می‌دهد تا چه حد چیزهایی که ما آن‌ها را به عنوان واقعیت قبول داریم، در اصل همان چیزی بوده است که دوست داشتیم باور کنیم. چیزهای زیادی وجود ندارند که بتوانند از پس قدرت و تمایلات ذهن و قلب انسان بربیایند، چه برسد به ساختار متزلزلی که دنیای واقعی برای ما دارد.
نیکلاس بارکلی، فقط ۱۳ سال داشت که در سال ۱۹۹۴ در خیابان‌های سن آنتونیو گم شد. مادر او بورلی دالرهاید گفته است:” اتفاقی است که باعث می‌شود دائما کابوس ببینید.” درست سه سال و چهار ماه بعد از این اتفاق، این خانواده ناگهان تماس تلفنی از لینارس اسپانیا دریافت می‌کنند. نیکلاس پیدا شده و می‌خواهد به خانه برگردد. کری خواهر نیکلاس که بی‌نهایت شوکه شده بود به یاد می‌آورد که در آن زمان با خودش فکر کرده بود لینارس احتمالا یکی از شهرهای تگزاس باشد. او گفته است:” حدود ۱۰۰۰۰۰ سوال در ذهنتان شکل می‌گیرد که به دنبال پیدا کردن جوابی برای آن‌ها هستید.”
پسری که در اسپانیا پیدا شده بود، قاعدتا نباید بیش از ۱۶ سال می‌داشت. اما او در عوض فردریک بوردین ۲۳ ساله بود، کسی که در نهایت به خاطر قابلیت‌اش در جا زدن خودش به جای افراد دیگر، در میان مقامات اروپایی به آفتاب‌پرست شهرت پیدا کرد. در مستند «فریبکار» او توی دوربین زل زده و می‌گوید:” تا جایی که یادم می‌آید همیشه دلم می‌خواست کس دیگری باشم. یک شخصیت مورد قبول همه.”
بوردین که به کارش حسابی افتخار می‌کند، با جزییات زنجیره‌ی اتفاقاتی که باعث شد در این مورد خاص بخواهد خودش را به جای کسی جا بزند گفته است. او همچنین در مورد انتخاب نیکلاس به عنوان هویت مورد نظرش گفته است.
شاید عجیب‌ترین بخش این قضیه این باشید که بوردین در حالی انتخاب کرد که خودش را به جای نیکلاس جا بزند که اصلا تصوری از شکل ظاهری او نداشت. وقتی مامورین فرانسوی متوجه شدند که نوجوان تگزاسی شباهتی به او ندارد، بوردین پیش از اینکه به این نتیجه برسد که “ چیزی در سرم تصمیم گرفت که می‌توانم این کار را انجام دهم.”، چند لحظه دچار شوک عصبی شد.
نکته‌ی ضروری برای این فریب بزرگ، استعداد ترسناک بوردین بود که می‌توانست خودش را همان طوری که شما دوست دارید جلوه بدهد.
به این مورد غریضه‌ی بی‌نظیر او برای حاضر جوابی در هر موقعیتی را هم اضافه کنید. علاوه بر این هیچ‌کس در تگزاس انتظار حضور شخصیتی تا این حد بی‌رحم و فریبکار را نداشت. و هیچ‌کس به ذهنش هم خطور نمی‌کرد کسی بخواهد خودش را به جای نیکلاس کوچک جا بزند.
از طرفی این خانواده به شدت دوست داشتند فرزند از دست رفته‌شان را ببینند، نیاز داشتند باور کنند. نیازی که درست به اندازه‌ی نیاز بوردین برای گول زدن بقیه قدرتمند بود. حتی امروز هم با دیدن مصاحبه‌‌هایی که در فیلم «فریبکار» نشان داده می شود می‌توان دید چطور این خانواده چشمانشان را بر روی حقیقت بسته بودند. البته بوردین فقط این خانواده را فریب نداده بود، بلکه او همه را ، از جمله یک مامور دل‌رحم اف‌بی‌آی، را هم گول زده بود. در نهایت البته کم‌کم همه چیز رو شد.
هسته‌ی اصلی فیلم «فریبکار» مصاحبه‌های بوردین و خانواده‌ی بارکلی است.
نحوه‌ی قرار دادن این مصاحبه‌ها در کنار هم و موسیقی هوشمندانه، فضایی را خلق کرده است که بازسازی اتفاقات این ماجرا را برای ما راحت‌‌تر می‌کند.
بوردین در جایی می‌گوید:” برای من اهمیتی ندارد بقیه چه فکری می‌کنند، فقط به خودم اهمیت می‌دهم.” که در حقیقت صادقانه‌ترین تعریفی است که می‌توان از این فرد داشت.
«فریبکار» سیزده جولای سال ۲۰۱۲ بر روی پرده رفت.
نوئل موری منتقد ای‌وی‌کلاب در مورد فیلم «فریبکار» نوشته است:
“از آن‌جایی که لیتون انتخاب کرده است در هر زمان چه اطلاعاتی را به مخاطب ارائه کند، در نتیجه قادر است شما را برای چند بار کاملا شگفت‌زده کند. در نهایت «فریبکار» یک داستان جنایی واقعی و یا یک حتی پرونده خبری نیست. لیتون این فیلم را مانند یک داستان طولانی و بخشی از آن را هم مثل یک تمرین ذهنی جلوی دوربین برده است. «فریبکار» مخاطب را همراه با خودش جلو برده و نشان می‌دهد چقدر ساده می‌توان گول یک داستان که به خوبی تعریف شده باشد، را خورد. حتی وقتی که هیچ مدرکی صحت آن را تایید نکند.”
کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.
نوشته فریبکار The Imposter – مستندی حیرت‌برانگیز و نفس‌گیر اولین بار در بلاگ نماوا. پدیدار شد.
